Kentsel dönüşümü hızlandıracak yasa tasarısı Meclis Komisyonundan geçti
Türkiye’de 6 Şubat depreminin ardından hükümet, aynı acıların bir daha yaşanmaması için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla harekete geçti.
Yapılan çalışmalarda öncelikli konu kentsel dönüşüm…
Bayındırlık ve Ulaştırma Kurumu, özellikle deprem bölgelerinde nesli tehlike altında olan yapıların hızla dönüştürülmesini sağlayacak düzenleme için Adil Karaismailoğlu öncülüğünde yeni kanun teklifi hazırladı.
Hazırlanan yasa tasarısı önceki gün Meclis Komisyonunda kabul edildi.
Karaismailoğlu, tasarıyı sunmadan önce konuya ilişkin şu açıklamalarda bulundu:
“Amaç dayanıklı yapılarda sorunları en aza indirmek”
6 Şubat depreminden sonra çıkaracağımız derslerimiz var. Bu sıkıntıların ve acıların bir daha yaşanmaması için yapmamız gereken çalışmalar var. Bunlardan en önemlisi kentsel dönüşümdür. Kentsel dönüşümü hızlandırmak için bugüne kadar yaşadığımız deneyimlerden yola çıkarak dönüşümü hızlandıracak tedbirleri getiriyoruz. Karar verme sürecinde oranları değiştiriyoruz. Arabuluculuk hizmeti vermekteyiz. Mahkeme süreçlerini kısaltıyor ve hızlandırıcı tedbirler getiriyoruz. Bildirimlere ilişkin yeni düzenlemeler var. Vergi muafiyetlerine ilişkin yeni düzenlemeler var. Burada bütün amaç vatandaşlarımızın dayanıklı yapılarda yaşaması ve olası bir depremde yaşanacak sıkıntıların en aza indirilmesidir.
Yargı süreçleri hızlandırılacak
Komisyondan geçen yasa tasarısına göre, hak sahipliğine ilişkin süreçler hariç olmak üzere, hasar tespit raporlarına dayanılarak oluşturulan idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında, bu depremlerin etkisiyle oluşan hasarlarla ilgili olmak kaydıyla yeni yöntemler getiriliyor. ve sonrasında afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde meydana gelen depremler. . Düzenlemenin amacı yargı süreçlerinin hızlandırılmasıdır.
İlk inceleme 10 gün içinde yapılacak
Bu bölgelerde ilk inceleme 10 gün içerisinde yapılarak dilekçe ve ekleri tebliğ edilecektir. Savunma verme süresi dilekçenin tebliğinden itibaren 15 gün; Bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en fazla 10 gün uzatılabilir. Savunmanın teslim edilmesi veya savunmanın teslimi için son tarih geçmesi halinde belge tamamlanmış sayılacaktır.
15 günde keşif
Keşif ve bilirkişi incelemesinin gerekli olduğu durumlarda, belgenin tamamlanmasından itibaren 15 gün içerisinde keşif yapılacaktır. Tarafların hak ve menfaatlerinin korunmasının gerekli olduğu hallerde ilk incelemenin ardından keşif ve bilirkişi incelemesi de yapılabilir. Bilirkişi raporları 15 gün içerisinde mahkemeye teslim edilecek. Raporun tebliğinden itibaren 7 gün içinde bilirkişilere ve bilirkişi raporlarına itiraz edilebilir.
Duruşmanın yapılması tarafların talebine ve mahkemenin kararına bağlı olacaktır. Duruşma daveti, duruşma tarihinden en az 15 gün önce taraflara gönderilecektir.
Bu durumlar, belgenin tamamlanmasından veya ara karar, keşif, bilirkişi incelemesi veya duruşmanın gerekli olduğu durumlarda bunların tamamlanmasından itibaren en geç 15 gün içinde karara bağlanacaktır.
Nihai kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde itiraz edilebilecek. İtiraz dilekçeleri on gün içinde incelenerek yayımlanacak. İtiraz dilekçelerine cevap verme süresi 15 gün olacaktır.
İtiraz talebi en geç iki ay içinde karara bağlanır.
Bu unsur kapsamındaki tam yetki davaları ile iptal davaları bir arada görülemez. Bu konu yürürlüğe girmeden önce birlikte açılan iptal ve tam yetki davaları ayrılacak ve bu davalar mevcut seviyeden görülmeye devam edecek.
Bu husus, kararların alındığı aşamadan itibaren, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce açılan davalar için de geçerli olacak.
Buna göre savunma verme, bilirkişi raporuna itiraz etme, itirazda bulunma ve itiraz dilekçesine cevap verme süreleri değişmeyecek.
Rezerv inşaat alanları
Teklifle birlikte, kredi sözleşmesinin amacına uygun olarak Cumhurbaşkanlığına dış finansman olanakları sağlanmasına yönelik düzenlemeler de yapılıyor. Kamu Maliyesi ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da “dış borç tahsisi” tanımına “Kentsel Dönüşüm Müdürlüğüne” ibaresi eklendi.
Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü özel bütçeli idare olarak örgütlenmektedir. Dünya Bankası tarafından finanse edilen kredinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na tahsisine devam edilmesi için düzenlemeler yapılıyor.
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’da yer alan “rezerv yapı alanı” tanımı değiştiriliyor. Rezerv yapı alanı açıklamasında yer alan “yeni yerleşim alanı olarak” ibaresi metinden çıkarıldı. Bu düzenlemeye dayanarak uygulamada açılan davalarda herhangi bir taşınmazın rezerv yapı alanı olarak belirlenebilmesi için yerleşim alanları dışında olması gerektiği yönünde bir değerlendirme yapılarak karar verildiği belirtildi. konut alanlarında yer alan parsellerin rezerv yapı alanı olarak belirlenmesine olanak sağlanması amaçlanmaktadır.
Riskli binaların tespiti ve Hazine taşınmazlarının değerlendirilmek üzere Bakanlığa tahsisine ilişkin görev, hak ve yetkilerin bundan sonra Kentsel Dönüşüm Başkanlığı tarafından kullanılmasını sağlayacak değişiklikler yapılıyor.
Riskli yapı tespiti Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü veya idare tarafından resen yapılabilmektedir. Uygulamada bazı malik veya kiracıların riskli binaları tespit etmesinin engellendiği ve kendi bağımsız birimlerinden tespit için numune alınmasına izin verilmediği görüldüğünden, kapalı kapılar veya yeterli kolluk kuvvetlerinin bulunduğu alanlar açılarak riskli binaların tespitinin mümkün olacağı, gerekiyorsa mülki idare amirinin vereceği yazılı izin esas alınarak yapılabilir.
Riskli bina tespitine ilişkin bilgilerin yer aldığı rapor riskli binaya asılacak, e-Devlet Kapısı üzerinden maliklere bilgi verilecek ve 15 gün içerisinde ilgili muhtarlıkta ilan edilecek. Tespitle ilgili bilgileri içeren rapor, muhtarlıkta yapılacak ilanın son gününde hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılacaktır.
Gerçek veya özel tüzel kişilerin, sahibi oldukları taşınmazın rezerv yapı alanı olarak belirlenmesini talep edebilmeleri için; Bu taşınmazların inşaatı için kullanılan arsaların metrekarelerinin yüzde 30’unun mülkiyet süresine muvafakat edilmesi veya özel gelir olarak kaydedilmek üzere tam büyüklüğünün bedelinin Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’ne verilmesi gerekecek. dönüşüm projelerini anlattı.
Kolluk kuvvetleriyle tahliye
Alanlarda uygulama süresi ile üst yapı haklarının kısıtlanması ve bölgedeki binalara sağlanan elektrik, su, doğalgaz gibi hizmetlerin durdurulması konusunda Bakanlığa verilen görev ve yetkiler Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü tarafından kullanılacak.
İstanbul’da dönüşümü hızlandırmak amacıyla başlatılan “Yarısı Bizden” kampanyasının hayata geçirilmesi amacıyla yararlanıcılara üretim amaçlı maddi yardım yapılmasına ilişkin kanunda düzenleme yapılıyor.
Riskli binaların yıkımıyla ilgili olarak Bakanlığa verilen görev ve yetkiler bundan sonra Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü tarafından kullanılacak.
Riskli binaların yıkılması için mülk sahiplerine tek seferde 90 günden fazla olmamak üzere ek süre verilecek.
Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesinin engellenmesi halinde; Tahliye, yerel yönetim amirinin vereceği yazılı izin doğrultusunda yeterli kolluk kuvvetleri tarafından gerçekleştirilecektir.
Cumhurbaşkanlığı veya yönetim tarafından yaptırılan veya yaptırılan riskli binaların tespiti, tahliyesi ve yıkımına ilişkin masraflar, sahiplerinden payları oranında tahsil edilecek.
Kanun kapsamındaki binaların tahliye ve yıkımına ilişkin ayni ve şahsi hak sahiplerine bildirim, tahliye ve yıkım tutanağının binaya asılması, e-Devlet Kapısı üzerinden maliklere bildirilmesi ve duyurulması suretiyle yapılacak. 15 gün içerisinde ilgili muhtarlığa başvurulur. Tahliye ve yıkım işlemi, muhtarlık tarafından yapılan ilanın son gününde bireysel hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılacaktır.
mutlak çoğunlukta karar verici
Kentsel dönüşümlerde inşaat ruhsatı alınması da dahil olmak üzere tüm iş ve işlemler, maliklerin payları oranında salt çoğunluğunun alacağı karara bağlı olarak gerçekleştirilebilmektedir.
Salt çoğunlukla karar alan malikler, alınan karar ve sözleşme şartlarını içeren teklifin salt çoğunluğuyla alınan karara katılmayan maliklere, noter aracılığıyla veya ilgili muhtarlığa ilan ettirilmek suretiyle bildirimde bulunacaklardır. 15 gün.
Satış bedelinin eksik hesaplanması nedeniyle satış işleminin iptal edilmesi halinde, satış bedeli ile yargı kararında belirtilen şekilde hesaplanacak fiyat arasındaki fark, payı satın alan malik tarafından, payı kalan eski sahibine ödenecektir. satıldı.
Yoksul veya dar gelirli sayılan kişilere verilecek bağımsız bölümler için hak sahibinin borç alması gerekmesi ancak hak sahibinin borçlanma bedelini ödeyecek mali gücünün bulunmaması halinde, bu borcun tescili mümkündür. Paylı mülkiyet esasına göre, hak sahibi ve Başkanlık adına tapu sicilindeki hak sahibinin ismine karşılık gelen bağımsız birim. Lehdarın üzerinde ikamet edebileceği kayıtlı başka bir konut gayrimenkulünün bulunmaması halinde, bu bağımsız bölümlerde oturma hakkı hak sahibine ve lehdarın evli olması halinde eşine ilgili tarihte verilecektir. sürecin.
Arsa haline gelen gayrimenkullerde dava
Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’ne devredilen Hazine taşınmazları; Bakanlığın bağlı, ilgili ve bağlı kurum ve kuruluşları ile bunların bağlı kuruluşları, belediyeler ve şirketleri, kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına, başta bina sahipleri ve bunların kanuni veya sözleşmeli haleflerine, bu amaçla kurulan vakıflara, Bakanlığın görev alanına giren ve varlıklarının en az yüzde 50’si piyasa değeri üzerinden Bakanlık tarafından sağlanan bahislerde faaliyette bulunmak; Bu amaçla küçük sanayi sitesi kurmak üzere kurulan kooperatiflere ve belediyelere, mevcut değerinin yüzde 50’sinden az olmamak kaydıyla Cumhurbaşkanlığınca belirlenecek fiyatla doğrudan satılabileceği gibi, doğrudan kiraya da verilebilir. Cumhurbaşkanlığınca belirlenecek fiyat.
Üçüncü şahıslara satış durumu
Bu taşınmazların kısmen veya tamamen, alan veya parselin sahibi olanlar dışında üçüncü kişilere satılması halinde, müdürlük veya Hazine Müsteşarlığı fark etmeksizin Kentsel Dönüşüm Müdürlüğünün önalım hakkı kullanılacaktır. Kanun kapsamına giren taşınmazlarda paydaş olup olmadığı ve bu taşınmazlarda paylı veya bağımsız mülkiyetin bulunup bulunmadığı.
Kanun kapsamındaki alan ve parseller için onaylanan imar ve parselasyon planları, ilgili çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüğü tarafından 15 gün içerisinde ilan edilecek. Bu planlara itirazlar ilan süresi içinde ilgili çevre, şehircilik ve iklim değişikliği il müdürlüğüne yapılacak, itirazlar bakanlık tarafından 5 gün içinde değerlendirilecek. İtirazların reddedilmesi durumunda planlar, ayrı bir onay sürecine gerek kalmaksızın, ret kararı tarihinde kesinleşecektir.
Faaliyet gösterecek kuruluşlar
Cumhurbaşkanlığı tarafından lisans verilen kuruluşlar, yönetmelik kapsamındaki başvurularda, bu başvurulara ilişkin kararların alınmasında ve başvuruların yürütülmesinde faaliyet gösterebilecek.
Yönetmelik kapsamındaki yapıların yıkılması sonucu arsa haline gelen taşınmazlara katılımın ortadan kaldırılması için Türk Medeni Kanunu kararları uyarınca dava açılabilecek. Ancak katılımın ortadan kaldırılmasına yönelik dava açılmış olması, kararın bu Yönetmelik kapsamında pay sahiplerinin salt çoğunluğu tarafından payları oranında alınmasına ve buna göre yapılacak işleme engel teşkil etmeyecektir. bu karara.
Teklifte ayrıca Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü yönetim ekiplerinin mali ve özlük hakları da düzenleniyor.
Riskli bina tespiti resen yapılabilir
Teklife göre riskli yapı tespiti, Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü’nün talep etmesi halinde, yerel yönetim amirinin yazılı iznine istinaden yeterli kolluk kuvvetleri tarafından re’sen yapılabilecek.
Binaların verilen süre içerisinde boşaltılmaması halinde, tahliye ve yıkım iş ve işlemleri, yerel idarenin yazılı iznine istinaden yeterli kolluk kuvveti ile Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü tarafından yapılabilir.
Hak sahibine ait mevcut taşınmazın değeri ile yeni yapıda hak sahibine verilecek konut veya iş yerinin değeri dikkate alınarak veya İdarece karar verilmesi halinde hak sahipliği çalışmaları yapılacaktır. sabit ücret, gelir paylaşımı ve benzeri yöntemlerle başkanlık edebilir.
Hak sahibinin borç alması gerekiyorsa, borç tutarına göre hak sahibi ile sözleşme yapılacak ve borç tutarının tamamı ödenene kadar tapu devredilemeyecek.
Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü tarafından yapılacak yapıların imar planlarında bu amaca tahsis edilmesi şartıyla, uygulama imarına aykırı olmamak kaydıyla mimari, statik, tesisat ve her türlü teknik sorumluluklar müdürlük tarafından üstlenilir. plan ve mevzuata uygun ve mülkiyeti belgelenmiş olup, başvuru tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ek belge istenmeden avans ödemesi yapılır. Projeye göre bu yapıların tamamlanmasını takip eden 30 gün içerisinde inşaat ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi verilecek.
Kentsel Dönüşüm Müdürlüğünün gelirleri, genel bütçeden hazine yardımları, her türlü nakit, taşınır ve taşınmaz bağış ve yardımlar, müdürlüğün gerçek ve tüzel kişilere vereceği bilgi, belge ve hizmetler karşılığında alınacak bedellerden oluşmaktadır. Taşınır malların satışından, kiralanmasından veya işletilmesinden elde edilen gelirler. Taahhütlerini kısmen veya tamamen yerine getirmeyen müteahhitlerden alınan tazminatlar, garantiler ve gelir kaydedilen diğer gelirlerden oluşacaktır.
Dönüşüm projeleri özel hesabı 31 Aralık 2025 tarihinde kapatılacaktır. Bu tarihten itibaren söz konusu hesapta yer alan nakit tutarları bir taraftan Cumhurbaşkanlığı bütçesine gelir, diğer taraftan da mevcutta Cumhurbaşkanlığı tarafından ödenek olarak kaydedilecektir. ya da yeni açılan bütçe düzenlemeleri. Özel hesabın hak ve yükümlülükleri Cumhurbaşkanlığına devredilecek.
Teklifle İhtisas Kanununda düzenleme yapılıyor. Buna göre, 6 Şubat 2028’de Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremler nedeniyle genel hayatı etkileyen afet bölgesi sayılan yerlerdeki depremlerle ilgili dava, dava, soruşturma ve kovuşturmalarda adli ve idari yargı mercilerinde 1 Ocak 2028 tarihine kadar bilirkişi görevlendirilebilecek. 2028.
Asgari kuralları sağlayan ancak ilgili uzmanlık bölge listesi veya listelerinde yer almayan uzmanların, ilgili kanunlardaki usule tabi olmaksızın görevlendirilmesine izin verilecek.
